Tegenwoordig kennen we allemaal de term flow als een gemoedstoestand waarbij alles vanzelf lijkt te gaan. De juiste ideeën, mensen of informatie komen op je pad. De creatieve flow is wat mij betreft het lekkerste gevoel dat er is. Ik kan dat ervaren tijdens fotograferen en vooral ook tijdens het schrijven. De woorden komen als vanzelf. Ik vertrouw op de informatie die ik paraat heb en vertrouw er vooral op dat de woorden zich tot leesbare zinnen rijgen. Denk dat iedereen wel eens een gevoel van flow heeft ervaren.
De flow-knop
Niet alleen in creatieve uitspattingen kun je een gevoel van flow ervaren, zeker ook in andere situaties. Eigenlijk in alle facetten van jouw leven. Bijvoorbeeld in jouw relatie, hobby of werk. Wanneer je je eigenlijk wel prima voelt maar net dat extra setje nodig hebt, is het handig als je de ‘flow-knop’ kunt vinden. Dat verschilt van persoon tot persoon. Wat we allemaal gemeenschappelijk hebben in het aanzetten van onze ‘flow’ is het in beweging komen. Wat die beweging ook is.
Waar ga jij van aan?
De ene flow is de andere niet. De schrijfflow zoals ik ‘m nu maar even noem geeft mij woorden en maakt dat ik de tijd verlies. Alle moetjes op een dag doen er niet toe. Ik zit, schrijf, drink wat, schrijf nog wat meer, schrap, schrijf, kijk op de klok en er zijn uren voorbij. Een andere staat van flow ervaar ik als ik voor een groep sta en een training geef. Ik stijg dan boven mezelf uit. Krijg vleugels. Krijg ook altijd terug dat ik zo rustig en toch bevlogen overkom, terwijl ik me best nerveus kan voelen op zo’n moment.
Met coachen ervaar ik hetzelfde. Ik ga ‘aan’ en weet in mijn flow de juiste dingen te vragen en oefeningen te doen.
Waar ga jij van aan? Dit te weten en deze actie op te zoeken brengt jou flow.
Positieve psychologie
Flow komt uit de positieve psychologie, waarvan Csíkszentmihályi de belangrijkste grondlegger is. Flow wordt zo genoemd omdat enkele personen die door Csíkszentmihályi werden geïnterviewd voor zijn in 1975 verschenen boek over flow het bij wijze van metafoor hadden over een “stroom die hen meevoerde”.
Volgens Csíkszentmihályi bestaat het gevoel van flow uit ten minste een aantal van de volgende acht kenmerken:
- Een duidelijk doel;
- Concentratie en doelgerichtheid;
- Verlies van zelfbewustzijn: men gaat volledig op in de activiteit en vergeet zichzelf;
- Verlies van tijdsbesef;
- Directe feedback: succes en falen ten aanzien van de activiteit zijn onmiddellijk duidelijk, zodat men daarop het eigen handelen direct kan aanpassen;
- Evenwicht tussen de eigen vaardigheid en de activiteit: de bezigheden zijn heel uitdagend, maar nét niet te moeilijk om met succes uit te voeren;
- Een gevoel van persoonlijke controle over de situatie of activiteit;
- De activiteit is intrinsiek belonend, bijvoorbeeld erg leuk.
En wat als de flow weg is?
Niet in een flow verkeren kennen we ook allemaal. Anders zou het leven een redelijke uitputtingsslag worden. Want na een training of een coaching sessie ben ik moe. En voor even is dat helemaal prima. Je zou natuurlijk ook helemaal geen flow kunnen ervaren als dat jouw normale staat van zijn zou zijn.
En dan is er ineens die deadline en is de flow er niet. Ideeën komen niet. Een beetje scrollen door de telefoon wordt al snel een uur. De dag fladdert voorbij en je komt tot bijna niets. Wat is dat toch? En hoe krijg je die flow weer aan?
Tips
- Als je weet wat je wilt doen en wat de uitkomst moet zijn, begin dan gewoon, wellicht haakt de flow aan;
- Ben je jezelf aan het bekritiseren of heb je veel negatieve gedachten, stop daarmee. Kijk naar jezelf en naar jouw omgeving met een milde vergevingsgezinde blik.
- Kom letterlijk in beweging. Ga naar buiten, de natuur in, maak een wandeling of een fietstocht, wanneer de ideeën oppoppen weet je dat je de flow weer terug kunt pakken;
- Zoek bewust de ontspanning door een mindfulness of ademhalingsoefening te doen.
Ben je helemaal niet in flow omdat je down bent, geen probleem mits dat voor jou geen probleem is. Zorg dat je bijtankt en pak jouw uitdaging een paar uur later of pas de volgende dag weer op. In beweging komen is meestal de eerste stap om weer de flow te ervaren.
Zit je al langere tijd vast dan is het verstandig eens met een professional of iemand uit jouw omgeving te praten. Voel je vooral niet uit het veld geslagen doordat de flow even niet bereikbaar is want dat verergert negatieve gevoelens en gedachten over jezelf alleen maar. Die flow die komt wel weer. Kom in ieder geval in beweging.